اسکورم ( SCORM ) چیست؟ معرفی کاربردها و ابزارهای تولید و انتشار بسته های اسکورم

اسکورم (SCORM) چیست؟

معرفی اسکورم: اسکورم SCORM که از ترکیب سرواژه های عبارت Sharable Content Object Reference Model تشکیل شده است، یک استاندارد برای تولید و ارائه محتوای آموزشی الکترونیکی است که توسط سازمانی به نام (Advanced Distributed Learning) ADL توسعه داده شده است. این استاندارد برای ایجاد رویه واحد در ارائه محتوای آموزشی قابل اشتراک گذاری، باز استفاده و قابل پیگیری طراحی شده است و هدف اصلی آن ارائه یک استاندارد برای بسته‌بندی و تحویل محتوای آموزشی دیجیتال است که به منظور ایجاد قابلیت اشتراک گذاری محتوا بین سیستم‌های مدیریت یادگیری (LMS) طراحی شده است.

ویژگی‌ها و قابلیت‌های SCORM

• قابلیت تعامل پذیر: (Interoperability) محتوای SCORM می‌تواند در سیستم‌های مدیریت یادگیری (LMS) مختلف بدون نیاز به تغییرات عمده اجرا شود.
• قابلیت ردیابی (Trackability) امکان ردیابی پیشرفت یادگیری، نمرات و تعاملات یادگیرنده با محتوا را فراهم می‌کند. این اطلاعات می‌تواند برای ارزیابی کارایی دوره و پیشرفت دانش‌آموزان استفاده شود.
• قابلیت استفاده مجدد (Reusability) محتوای SCORM می‌تواند به راحتی در دوره‌های آموزشی مختلف و در سازمان‌های مختلف مجدداً استفاده شود.
• قابلیت دسترسی (Accessibility) اسکورم تضمین می‌کند که محتوای آموزشی می‌تواند به طور گسترده و توسط کاربران مختلف به شکل یکسانی مورد دسترسی قرار گیرد.

اجزای اصلی  اسکورم

Sharable Content Object (SCO) واحدهای کوچکتر و قابل استفاده مجدد از محتوا که می‌توانند به صورت مستقل در سیستم‌های مختلف استفاده شوند.

Content Aggregation Model (CAM) مدل تجمیع محتوا که نحوه سازمان‌دهی و ساختاردهی محتوا را تعیین می‌کند.

Run-Time Environment (RTE) محیط اجرای زمان‌بندی که نحوه تعامل محتوای آموزشی با سیستم مدیریت یادگیری را مشخص می‌کند.

نسخه‌های مختلف  اسکورم

– SCORM 1.1 اولین نسخه عمومی، که برخی از محدودیت‌ها داشت.

– SCORM 1.2 نسخه بهبود یافته که به طور گسترده‌تری مورد پذیرش قرار گرفت.

– SCORM 2004نسخه‌ای با قابلیت‌های بیشتر از جمله ردیابی دقیق‌تر و سازماندهی پیچیده‌تر محتوا.

کاربردهای  اسکورم

بسته‌های SCORM برای انواع مختلف آموزش‌ها تولید و استفاده می‌شوند، به ویژه در محیط‌هایی که نیاز به استانداردسازی، رهگیری پیشرفت یادگیرندگان و استفاده مجدد از محتوا وجود دارد. برخی از رایج‌ترین کاربردهای بسته‌های SCORM عبارتند از:

1. آموزش‌های سازمانی:

– آموزش کارکنان: شرکت‌ها از SCORM برای آموزش کارکنان جدید، آموزش‌های دوره‌ای، و ارتقاء مهارت‌های کارکنان استفاده می‌کنند.

– آموزش‌های تطبیقی و رعایت قوانین: برای اطمینان از اینکه کارکنان با قوانین و مقررات خاص صنعت یا شرکت آشنا هستند، از دوره‌های SCORM استفاده می‌شود.

2. آموزش‌های آکادمیک:

– دوره‌های آنلاین و الکترونیکی: دانشگاه‌ها و مدارس از SCORM برای ارائه دوره‌های آنلاین و ترکیبی (blended learning) استفاده می‌کنند.

– آموزش‌های تخصصی و حرفه‌ای: مؤسسات آموزشی برای دوره‌های تخصصی مانند مهندسی، پزشکی، و علوم کامپیوتر از SCORM استفاده می‌کنند.

3. آموزش‌های فنی و حرفه‌ای:

– دوره‌های مهارت‌های فنی: برای آموزش‌های فنی مانند برنامه‌نویسی، شبکه‌سازی، تعمیرات، و مهارت‌های فناوری اطلاعات.

– آموزش‌های حرفه‌ای و کارآموزی: دوره‌هایی که به کارآموزان و حرفه‌ای‌های تازه‌وارد در زمینه‌های مختلف ارائه می‌شود.

4. آموزش‌های نظامی و دفاعی:

– آموزش‌های نظامی: ارتش‌ها و سازمان‌های دفاعی از SCORM برای آموزش‌های نظامی و شبیه‌سازی‌های مختلف استفاده می‌کنند.

– آموزش‌های امنیتی: دوره‌هایی که به نیروهای امنیتی و پلیس ارائه می‌شود.

5. آموزش‌های بهداشتی و پزشکی:

– آموزش‌های پزشکی و پرستاری: بیمارستان‌ها از SCORM برای آموزش‌های مداوم و به‌روزرسانی دانش پزشکی استفاده می‌کنند.

– آموزش‌های بهداشت عمومی: دوره‌هایی برای آموزش‌های بهداشتی عمومی و ارتقاء سلامت جامعه.

6. آموزش‌های مدیریتی و رهبری:

– توسعه مهارت‌های مدیریتی: دوره‌هایی برای ارتقاء مهارت‌های مدیریتی و رهبری.

– آموزش‌های کسب و کار و کارآفرینی: دوره‌هایی که به مدیران و کارآفرینان کمک می‌کند تا مهارت‌های خود را بهبود دهند.

7. آموزش‌های زبان:

– آموزش زبان دوم: دوره‌های زبان انگلیسی و سایر زبان‌ها که به صورت آنلاین ارائه می‌شوند.

– آموزش‌های تخصصی زبان برای اهداف خاص: دوره‌های زبان تخصصی برای حرفه‌های خاص مانند زبان پزشکی یا زبان کسب و کار.

8. آموزش‌های عمومی و فرهنگی:

    – آموزش‌های فرهنگی: دوره‌هایی که برای ترویج فرهنگ و تاریخ یک منطقه یا کشور طراحی شده‌اند.

    – آموزش‌های عمومی: دوره‌هایی در زمینه‌های مختلف مانند هنر، موسیقی، و علوم انسانی.

بسته‌های SCORM با توجه به استانداردهای بین‌المللی و قابلیت‌های رهگیری و گزارش‌دهی، در بسیاری از زمینه‌ها و صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند و به ایجاد و ارائه دوره‌های آموزشی با کیفیت و کارآمد کمک می‌کنند.

تولید و انتشار بسته های اسکورم

برای تولید بسته SCORM، از ابزارهای مختلفی استفاده می‌شود که به شما امکان می‌دهند محتوای آموزشی دیجیتال را به شکلی استاندارد و قابل استفاده در سیستم‌های مدیریت یادگیری (LMS) تولید کنید. در زیر به معرفی برخی از این ابزارها و مراحل تولید بسته SCORM پرداخته شده است. به ابزارهای تولید محتوا، ابزارهای تالیف Authoring Tools نیز گفته می شود.

ابزارهای تولید بسته SCORM

1. Articulate Storyline

1. • یکی از محبوب‌ترین ابزارها برای ایجاد محتوای تعاملی و تبدیل آن به فرمت SCORM است.
   • رابط کاربری آسان و امکانات پیشرفته برای ساخت آزمون‌ها، انیمیشن‌ها و تعاملی‌ها.

2. Adobe Captivate

1. • ابزاری قدرتمند برای ایجاد محتوای آموزشی تعاملی و محتوای واقعیت مجازی.
   • قابلیت‌های گسترده برای ضبط صفحه، ایجاد آزمون‌ها و فعالیت‌های آموزشی.

3. iSpring Suite

1. • افزونه‌ای برای Microsoft PowerPoint که به شما امکان می‌دهد تا ارائه‌های خود را به بسته‌های SCORM تبدیل کنید.
   • قابلیت‌های گسترده برای ساخت آزمون‌ها و محتوای تعاملی.

4. Lectora

1. • ابزاری برای ساخت محتوای آموزشی تطبیقی و تعاملی با امکان تبدیل به فرمت SCORM.
   • مناسب برای پروژه‌های بزرگ و پیچیده.

5. Camtasia

• • نرم‌افزاری برای ضبط و ویرایش ویدئوهای آموزشی و تبدیل آن‌ها به بسته‌های SCORM.
  • امکاناتی برای ایجاد آزمون‌ها و تعاملی‌ها در داخل ویدئوها.

مراحل تولید بسته SCORM

1. برنامه‌ریزی محتوا:

1. • هدف‌ها و نتایج آموزشی را مشخص کنید.
   • ساختار دوره آموزشی را طراحی کنید (مدل محتوا، سرفصل‌ها، بخش‌ها، و غیره).

2. تولید محتوا:

1. • محتوای آموزشی (متن، تصاویر، ویدئوها، انیمیشن‌ها) را ایجاد کنید.
   • از ابزارهای تعاملی برای افزایش جذابیت و تعامل یادگیرنده استفاده کنید.

3. ساخت بسته SCORM:

1. • از یکی از ابزارهای تولید SCORM برای وارد کردن و سازماندهی محتوا استفاده کنید.
   • تنظیمات SCORM را پیکربندی کنید. مثلاً نوع SCORM، رهگیری پیشرفت، نمرات و غیره

4. آزمون و بررسی:

1. • بسته SCORM را در یک LMS آزمایشی آپلود کنید و از صحت عملکرد آن اطمینان حاصل کنید.
   • می توانید فایل زیپ اسکورم را برای تست در مسیر cloud.scorm.com بارگذاری کنید یا طبق دستورالعمل های راهنمای LMS بومی فرایاد عمل کنید.
   • مشکلات احتمالی را برطرف کنید و بازخوردهای لازم را اعمال کنید.

5. رفع اشکال و اصلاح

1. • اطمینان حاصل کنید که فایل ” imsmanifest.xml” به درستی قالب‌بندی شده و تمام عناصر ضروری را شامل می‌شود.
   • تنظیمات ابزار تالیف را بررسی کنید.

6. انتشار بسته SCORM:

1. • برای انتشار بسته های اسکورم بر بستر شبکه به سامانه مدیریت یادگیری LMS نیاز دارید که از استاندارد اسکورم پشتیبانی کند.
   • سامانه مدیریت یادگیری فرایاد محصول بومی و دانش بنیان از همه نسخه های اسکورم پشتیبانی می کند.

برای مشاوره و خرید LMS فرایاد با قابلیت پشتیبانی از اسکورم تماس بگیرید.